Zencefil (Zingiber officinale) için ‘’tadı ve kokusu güzel olan’’ diye başlayamayacağım söze. Ama faydasının çok olması ve birçok tüketme seçeneğimizin olması bizler için daha önemli.
Günümüzde alternatif tıpta fazla kullanılan doğal bir ilaçtır. Zingiberaceae yani Zencefilgiller familyasına ait bir tür olan zencefil 1-2 m boyunda çok yıllık bir bitkidir. Yaprakları ince ve uzundur. Çiçekleri ise sarımsı- kırmızı renklerde ve ortalama 4-6 cm büyüklüğünde olup, kozalağa benzer bir görüntüsü vardır. Kökleri yumru şeklinde ve birbirine bağlıdır. Bu kökler kurtulup öğütüldüğünde toz zencefil elde edilir. Baharat ya da ilaç olarak da sık kullanılır.
Zencefil özellikle Hindistan, Vietnam, Japonya, Çin, Malezya ve Endonezya gibi tropikal bölgelerde yetiştirilmektedir. Tropikal iklimlerin bereketli topraklarından tüm dünyaya yayılır bu kıymetli bitki. Ülkemizde ise hobi olarak yetiştirilme denemeleri yapılmaktadır. Fakat ülkemizin iklimi bunun için uygun değildir.
İçerisinde zingiberon, borneol, zingiberol, nişasta, su, protein, B ve C vitamini ile reçine bol bulunur. Bu şekilde içerik yönünden zengin olduğu için şifalı bitki olarak kullanılır zencefil.
Zencefil Faydaları
Zencefilin kökleri kurutulup öğütülerek toz haline getirilir ve tatlı, hamur işi, salata ve içecek gibi besinlerde kullanılır. Daha çok baharat olarak kullanılan zencefil, doğal ilaç olarak da kullandığımız kıymetli bir bitkidir. Şimdi zencefilin faydalarına hep beraber göz atalım.
- Taze zencefilin suyu yanık tedavisi için kullanılır. Cilde sürüldüğünde acıyı azaltır ve tedaviye yardımcı olur.
- Zencefil çayı ile günde 2-3 kez gargara yapmak, boğaz ağrısı ve ağız sağlığı için çok faydalıdır. Ağız içindeki mikropları öldürür ve boğaz ağrısını azaltır.
- Sindirim sistemi sağlığı için de zencefil çayı tüketmek faydalı olacaktır. Hazmı kolaylaştırır, mide ve bağırsak gazını sökme özelliği vardır. Mide bulantısına iyi gelir ve mideyi yatıştırır.
- Antienflamatuar etkisi olduğu için doğal ağrı kesicidir zencefil. Kas ağrıları, regl sancısı, bronşit ve üst solunum yolları enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır. Özellikle üst solunum yolu hastalıkları ve öksürük için toz halindeki zencefil bal ile karıştırılıp aç karna bir çay kaşığı kadar tüketilirse faydalı olacaktır.
- Bebeklerde kolik krizlerinde (bazen gazdan dolayı olan, bazen de sebepsiz ağlamalar) çok az miktarda zencefili suya ya da mamasına katarak bebeğe vermek hem gazı söktürecek hem de rahatlatacaktır. Çünkü zencefilin mide ve bağırsağı rahatlatıcı özelliği vardır.
- Kan damarlarını açarak vücuttaki kan dolaşımını hızlandırır. Kalp ritminin düzenlenmesine yardımcı olur ve kalbi korur.
- Zencefil solunum yolları için de faydalıdır. Solunum yollarını açarak hem nefes almayı kolaylaştırır hem de toksinlerin atılmasını sağlar.
- Yoğun C vitamini içeren zencefil bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklara karşı korur. Bu nedenle kışın zencefil çayı sık tüketilir.
- Uzun yola çıkacaklar için araç tutması büyük bir kabustur. Bu durumda olanlar için yolculuğa çıkmadan yaklaşık 45 dk önce minik bir parça zencefil tüketmek bulantıyı önleyecek ve daha rahat bir yolculuk geçirmenizi sağlayacaktır. Eğer ev ortamında iseniz ve mide bulantınız varsa bir dilim taze zencefili alıp bir bardak kaynamış suya katarak tükettiğinizde midenizin yatıştığını ve bulantınızın kesildiğini fark edeceksiniz.
- Ve son olarak zencefili çay olarak tüketmek kanseri engelleyecek en etkili yöntemler arasındadır diyerek zencefilin ne kadar faydalı bir bitki olduğunun altını bir kez daha çiziyoruz.
Zencefilin Zararları
Her şeyin fazlası zarar diye boşuna dememişler. Zencefil aşırı dozda tüketildiğinde ağızda tahriş, göğüste yanma, ishal gibi yan etkiler oluşturabilir. Bu nedenle tüketirken bilinçli olmaya ve normal dozda tüketmeye özen gösterilmelidir. Gebeler ve ciddi kronik rahatsızlığı olan kişilerin de kullanmadan önce doktora danışmaları önerilir.
Zencefil Çayı
Oldukça basit ve sağlıklı bir çaydır. İlk olarak taze zencefilin kökü iyice yıkanmalı sonra kabuğu soyulup dilimlenmelidir. Ardından içme suyu küçük bir cezvede kaynatılır. Dilimlenmiş zencefiller cezveye atılıp 10 dk kadar beklenir. İşte zencefil çayınız hazır bile. Çayınızı aç karnına tüketmenin daha faydalı olacağını da hatırlatalım.
Eğer taze zencefiliniz yoksa toz halindeki zencefili de kullanabilirsiniz.1 tatlı kaşığı toz zencefil, 1 bardak su içine konularak ocakta kaynatılır. 5- 10 dk kaynadıktan sonra ocağı kapatıp, ılıdıktan sonra tüketebilirsiniz.