Birçoğumuz aktara gittiğinde; fasulyeyi andıran görüntüsü, koyu kahverengi rengi ve sert yapısıyla dikkatleri çeken keçiboynuzu ile karşılaşmıştır. Şaşırtıcı olabilir ama keçiboynuzu aslında bir meyvedir. Hem de enerji deposu olan şifalı bir meyvedir. Bu yazımızı herkesin keçiboynuzunu tanıması ve faydalarını öğrenmesi için hazırladık. Şimdi keçiboynuzunu yakından tanımaya başlayalım.
Keçiboynuzu (Ceratonia siliqua), Fabaceae (Leguminosae) yani Baklagiller familyasından olup her mevsim yeşil kalan bir ağaçtır. Halk dilinde harnup olarak da bilinir ve bu ad Arapça’dan dilimize geçmiştir. Boyu 8-10 metre civarında olur. Kahverengi ve kırılabilen fasulye benzeri meyvesi vardır. Meyvesinin boyu 20 cm kadar olabilir ve içerdiği şeker sayesinde adeta enerji deposudur.
Akdeniz bitkisi olan keçiboynuzu, ülkemizde özellikle batı ve güney Anadolu’da yayılış gösterir. Karbonhidrat, yağlar, vitaminler ve mineraller bakımından oldukça zengindir. Bu nedenle de sağlığa yararı çoktur. Kuru olarak yenilebildiği gibi aynı zamanda çay şeklinde ya da pekmez şeklinde de tüketilebilir.
Keçiboynuzu Faydaları
Keçiboynuzu birçok rahatsızlığa şifadır. Sağlığımız için sayısız faydası vardır. Peki keçiboynuzunun faydaları nelerdir?
- İçerisinde bol miktarda A, B, E vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve fosfor bulunur. Bu nedenle özellikle çocukların gelişimi için çok faydalıdır.
- Solunum sistemi için de faydalıdır. Bronşları açar, göğsü yumuşatır ve öksürüğe iyi gelir. Balgam söktürücüdür. Özellikle alerjik astımın tedavisi için keçiboynuzu pekmezi çok faydalıdır. Korkulu rüyalarımızdan olan akciğer kanserinden korunmak için de keçiboynuzunun tüketilmesi tavsiye edilir.
- İçersindeki selüloz sayesinde mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir. Hazımsızlık ve şişkinliği giderir.
- Bağırsakta yaşayan küçük solucanlar ve kurtçukların düşmesini sağlayarak bağırsakların temizlenmesini sağlar.
- Erkeklerin üreme sağlığı için de önemli bir yere sahiptir. Sperm sayısı az olan erkeklere doktorlar tarafından önerilen doğal bir ilaçtır. Çünkü erkeklerde hem hareketli sperm sayısını hem de var olan spermlerin hareketlerini artırır. Bu sayede özellikle çocuk sahibi olmak isteyen erkekler için çok faydalıdır.
- Keçiboynuzu tüketmek kalp ve damar sağlığı için de faydalıdır. Kalp çarpıntısını önler ve kalbin çalışmasını düzenler.
- İçerisindeki zengin besin kaynakları sayesinde bağışıklık güçlendirici olan keçiboynuzu pekmezi, kışın tüketildiğinde hastalıklara karşı korur.
- Yüksek potasyum ve sodyum sayesinde karaciğer, akciğer ve tansiyon için de yararlı etkileri vardır. Kandaki zehirli maddelerin temizlenmesini sağlar.
- Kansızlık rahatsızlığı olanlar için de pekmezi şifadır. Bilinçli ve doğru kullanıldığında kandaki demir oranını artırır ve kansızlığa iyi gelir.
- Keçiboynuzu içindeki yüksek miktarda fosfor, kalsiyum ve gallik asit sayesinde osteoporoz ve çocuk felci ile mücadele etmeye yardımcı olur. Bu nedenle çocuk felcine duyarlı veya çocuk felci olan çocuklar için tavsiye edilir.
- Anne adaylarında görülen kramplardan kurtulmak için de önerilir. Çünkü bu krampların en temel sebebi magnezyum eksikliğidir. Keçiboynuzunda bulunan magnezyum da bu açığı kapatacaktır.
- Özellikle anne karnındaki bebeğin damar gelişimi için de çok faydalıdır. Hamile bayanların aşırıya kaçmadan tükettiği takdirde daha enerjik ve zinde olacaklarını da söylemeden geçmeyelim.
- Düşük yağ içeriği de kilo vermek isteyen insanlar için faydalı bir seçenektir. Ayrıca içeriğindeki A ve E vitamini cilt ve göz sağlığına katkıda bulunur.
- Keçiboynuzunu tükettikçe sağlığınızdaki olumlu değişimleri şüphesiz fark edeceksiniz. Keklere, tatlılara ve hamur işlerine şeker yerine aynı miktarda keçiboynuzu tozu ilave ederseniz tat bakımından bir fark olmadığını göreceksiniz. Bu sayede de sağlığınıza katkı sağlamış olacaksınız.
İşte keçiboynuzu böyle mucizevi bir bitkidir. Hatta bizler için bir nimettir. Bu yüzden değerini bilelim ve bilinçli bir şekilde tüketelim.
Keçiboynuzu Yan Etkileri
Faydalı bir bitki olsa da aşırı ve bilinçsiz tüketilirse yan etkiler oluşabilir. Çok tatlı bir besin olduğu için şeker hastalarının dikkatli tüketmesi, hatta tüketmeden önce doktoruna danışması gerekir. Hamileler de keçiboynuzunu tüketmeden önce doktoruna danışmalıdır. Aşırı tüketildiğinde mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Bu durumda hemen doktora başvurulmalıdır.
Keçiboynuzu Yetiştiriciliği
Ülkemizde Alanya, Datça, Marmaris ve Anamur ilçelerinde keçiboynuzunun yetiştiriciliği yapılır. Ormanlık alanlarda dahi yabani olarak yetişen bir bitkidir.
Keçiboynuzunu tohumdan üretmek gayet kolaydır. Meyveyi kırıp içinden çıkarıp topladığınız çekirdekleri kaynar suda bir iki gün bekletin. Su soğudukça değiştirin. Sıcak su çekirdeklere zarar vermez, endişe etmeyin.
Tohumlar iki gün içerisinde şişecektir. Bu tohumları nemli bir beze birbirine değmeyecek şekilde dizip nemini muhafaza edecek şekilde sarın. Birkaç gün içerisinde tohumlarda filizlenmeler olacaktır ve bu şekildeki tohumları artık toprağa gömebilirsiniz. Bakımını uygun şekilde yaparsanız yeni bir ağacınız olur.
Ağaç yaklaşık olarak 15 sene meyve vermeyecektir. Bu sürenin sonunda ise, iyi bakıldığı takdirde 1 tondan fazla meyve verecektir.
Keçiboynuzu Ağacı Bakımı
Düşük ısılara duyarlı bir bitkidir. Kışın ılık yazın sıcak geçtiği yerler keçiboynuzu için ideal yerlerdir. Yetiştirilirken ekstra bir kimyasal takviyeye ihtiyaç duymaz. Haziran temmuz ayları gibi meyveleri olgunlaşır. En verimsiz topraklarda bile yetişebilir. Bu nedenle toprak ayrımı yapmaz. Bitki 2-4 yaşlarına geldiğinde aşı yapılmalıdır. Kuruyan kısımlar ve yabani otlar budanmalıdır. Bu işlem bitkinin gelişimini olumlu etkileyecektir.