Popüler bir süs bitkisi var bugünkü yazımızda; guzmanya. Gösterişli görüntüsü, dayanıklı yapısı ve uzun ömürlü olması sayesinde iç mekanlarda dekoratif amaçlı olarak sıkça tercih edilir. Bitkinin özellikleri, çeşitleri, nasıl yetiştirildiği, bakımıyla ilgili püf noktaları ve daha fazlasını yazımızda bulabilirsiniz. Önce tanıyarak başlayalım bu bitkiyi.
Ananas ve kupa çiçeği bitkilerinin içerisinde yer aldığı Bromeliaceae yani Ananasgiller familyasına ait bir bitkidir. Tropikal bölgelerde yayılış gösterir; Amerika, Bolivya, Brezilya, Karayipler ve Dominik Cumhuriyeti’ nde doğal olarak yetişir. Uzun süre bozulmadan kalan yaprak ve çiçekleri ile göz dolduran bu bitki gövdesizdir. Her mevsim yeşil kalır, yaprak dökmez. Yaprakları koyu yeşil renkli olup, üst üste gelmiş rozet şeklindedir. Ülkemizde ‘kırmızı yıldız’ olarak bilinen bu bitki, uzun yaprakları ve narin çiçeğiyle dikkatleri üzerine çeken bir görüntüye sahiptir.
Guzmanya Çeşitleri
Uzun palmiye yaprağını andıran yaprakları ve narin çiçeğiyle ev ve ofislerde sık sık karşımıza çıkan guzmanya bitkisinin doğada yaklaşık 120 türü bulunur. Guzmania lingulata bunların en tanınmışıdır, kırmızı renkli çiçeğe sahip olur. Guzmania minor, Guzmania musaica, Guzmania luna, Guzmania zahnii, Guzmania monostachya ve Guzmania amoranth ise en bilindik diğer guzmanya türleridir.
Bu türlerin çiçekleri farklı renklerde olur. Halk arasında her bir çiçeğe farklı anlamlar yüklenmiştir. Örneğin; kırmızı çiçekli bitki enerji ve yaşamı, sarı renk şans ve zenginliği, pembe renk aşk ve sevgiyi, turuncu renk çiçek ise başarıyı ifade eder.
Guzmanya Yetiştiriciliği
Guzmanya bitkisi tohumla ya da ayırma yöntemiyle yetiştirilebilir. Aynı zamanda Hollanda başta olmak üzere birçok ülkede doku kültürü yöntemi ile de üretimi yapılır. Tohumla üretimde kullanılacak tohumların sağlıklı ve iyi beslenmiş olması önemlidir. Bunun için de tohumu kullanılacak bitkinin bakımı iyi yapılmalı ve zararlı canlılar bitkiden uzak tutulmalıdır. Daha sonra yapılacak işlem uygun tohumların toprağa ekilmesidir.
Ayırma yönteminde ana bitkiden, köklenmiş yan sürgünler bir bıçak yardımıyla alınır. Burada ana bitkiye zarar vermemeye özen gösterilmelidir. Alınan sürgünler zaman kaybedilmeden ayrı bir saksıya dikilmelidir. Yeni bitkinin bakımı doğru yapıldığında kısa zamanda büyüyecektir.
Eğer birden fazla bitki üretmek istiyorsanız tohumla üretimi tercih etmeniz daha uygun olacaktır. Çünkü ayırma yönteminde ancak bir tane bitki elde edilir.
Guzmanya Bakımı
Bitkinin yetiştirildiği toprağın yapısı bitkinin gelişimi için çok önemlidir. Toprağa çam kabukları ve ponza taşı karıştırılmalı, saksının dibine de çakıl taşları koyulmalıdır.
Guzmanya bitkisinin saksısı değiştirilirken, bulunduğu saksıdan bir numara büyüğüne alınmasına dikkat edilmelidir. Halk arasında saksıyı çok daha büyük seçmenin, bitkinin daha fazla büyüyeceğini sağlayacağı düşünülmektedir. Halbuki saksının gereğinden büyük olması sadece bitkinin köklerinin aşırı gelişmesini sağlar, bitkinin büyümesine herhangi bir katkısı olmaz.
Yarı gölge veya hafif güneşli yerleri seven guzmanya, doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Tüm saksı çiçeklerinde olduğu gibi bu bitki de devamlı ışık alan yöne doğru eğilme yapar. Eğilmenin önüne geçmek için bitkinin yönünü değiştirmeniz gerekmektedir. Bu yön değiştirme işlemi ayda bir defa yapılabilir.
Sulama yapılırken yaprakların arasına doğru su vermek bitki için faydalı olacaktır. Verilen su birkaç günde bir değiştirilmelidir. Kış aylarında sulama sıklığı azaltılmalıdır. Aksi takdirde bitki mantar hastalığına yakalanabilir. Aynı zamanda bitkinin toprağı sürekli kontrol edilmeli ve kuru kalmamasına özen gösterilmelidir. Sulama konusunda hassas olmamız gereken bir nokta da, kış aylarında bitkiye musluktan su verilmemesidir. Verilecek suyun oda sıcaklığında olması gerekir.
- Guzmanya, serin ve havadar ortamları seven bir bitkidir. Bu nedenle pencere kenarlarında bulundurulmalı ve ortam sık sık havalandırılmalıdır.
- Eğer bitki yeteri kadar su ve ışık alamazsa zamanla yaprakları kurur. Bu durumda, bitkinin daha iyi gelişebilmesi için kuruyan yaprakların budanması gerekir.
- Sıcaklık bitkinin gelişimi için dikkat edilmesi gereken başka bir husustur. Guzmanya gelişme dönemindeyken yaklaşık 20 santigrat derece sıcaklıkta iyi gelişim gösterir.
- Ayda bir defa olmak üzere bitkiye sıvı halde vitamin takviyesi yapılabilir. Böylece bitkinin gelişimi desteklenmiş olur. Vitaminin suya karıştırılıp yaprakların arasına doğru verilmesi bitki için faydalı olacaktır.
Bakımına özen gösterilmediği takdirde bitkiye çeşitli canlılar musallat olup zarar verebilir. Bunun önüne geçmek için haftada bir kere yapraklar hafif nemli bir bezle silinmelidir. Yaprakların her zaman temiz olmasına dikkat edilmelidir. Guzmanyaya dadanan zararlıların başında yaprak biti ve salyangoz gelir. Yaprakları ve sürgünleri kemirerek bitkiye zarar verirler. Bu canlılarla mücadele edilirken öncelikle zararlılar bitkiden uzaklaştırmalıdır. Daha sonra yapraklar iyice temizlenmeli ve ilaçlama yapılmalıdır.
Gelelim gübrelemeye. Özellikle bitkinin çiçeklenme döneminde sık gübre verilmelidir. Verilen gübrenin sıvı halde olması verimliliğini artıracak ve daha faydalı olacaktır.
Eğer bitkinin kök kısmında ya da yaz aylarında kendini gösteren çiçeğinde çürümelerin başladığı görülüyorsa, bakımında bazı hatalar olmuş demektir. Bu durumda çiçek sapı dip kısmından kesilir ve bitkiden ayrılır. Böylece çürümenin tüm bitkiye yayılması engellenmiş olur. Bundan sonraki süreçte bitkinin bakımına daha fazla dikkat edilmelidir.