Biberiye (Rosmarinus officinalis), görüntü itibariyle çam ağacını andırmasıyla bilinen bir bitkidir. Peki, bu minik yeşil ağaçcık nasıl bir bitkidir? İnsan sağlığına faydaları nelerdir? Günlük hayatta nasıl kullanabiliriz? Tüketirken dikkat edilmesi gereken şeyler var mıdır? Bütün bu soruların cevabını yazımızda bulacaksınız diyerek bitkimizi tanımaya başlıyoruz.
Lamiaceae (Labiatae) yani Ballıbabagiller familyasının Rosmarinus cinsine ait çalı şeklinde bir bitkidir. Çam ağacının yapraklarına benzeyen yaprakları, karşılıklı dizilmiş olup sapsızdır. Yaprakların içerisinde tanen, uçucu yağ ve acımsı bir madde bulunur. Biberiye bitkisi her mevsim yeşildir, yapraklarını dökmez. Çiçekleri ise mavi mor renkli olup küçük topluluklar halindedir. Bitki bütün bir seneyi çiçekleriyle geçirir. Özellikle Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerde fazlaca yetişen biberiye, ülkemizin de bati ve güney kıyılarında yetişir. Biberiye keskin kokusuyla başta balık ve et yemekleri olmak üzere pek çok yemeğe lezzet vermek amacıyla baharat olarak tüketilmektedir. Aynı zamanda park ve bahçelerde süs bitkisi olarak da bulunmaktadır.
Biberiye Faydaları
Sağlığa yararı çok olan biberiye bitkisini birçok şekilde kullanmak mümkündür. Yapraklarından yapılan çayı tüketilebilir yada yemeklerde baharat olarak kullanılabilir. Aynı zamanda biberiye yapraklarından elde edilen yağ da insan sağlığı için çok faydalıdır. Şimdi biberiye bitkisinin bizler için faydaları nelerdir, birlikte bakalım.
İçerisinde bulunan karnasol maddesi sayesinde kansere karşı koruyucudur. Özelikle meme kanseri, prostat kanseri, lösemi ve cilt kanseri için şifa olduğu söylenir.
Migren hastalığı için kalıcı tedavi sağlayan bir ilaç yoktur, bu hastalığa sahip olanlar iyi bilir. Ancak ağrı kesicilerle ağrı hafifletilmeye çalışılır. Biberiye otu migren hastalığı için doğal bir ilaçtır adeta. Kurutulmuş yapraklarından yapılan çayını içmek yada içine biberiye otu atılmış kaynar suyun buharını içinize çekmek migrene iyi gelecektir.
Bayanların korkulu rüyası olan selülit için de biberiye yağı çok faydalıdır. Bacaklara hafif masaj yaparak biberiye yağı sürmek selülit oluşumunu engelleyecektir.
Biberiye bitkisinin yaprağı saç sağlığı için faydalıdır. Kepek problemini giderir ve saçları güçlendirir.
Biberiye yağını solumak burun kanallarını açarak daha rahat nefes almayı sağlar. Sinüzit hastalığına iyi gelir. Çay şeklinde tüketildiğinde ise boğaz ağrısı ve öksürüğü azaltır.
Biberiye yağı eski zamanlardan beri aromaterapi denilen güzel kokular kullanılarak yapılan tedavide sık kullanılır. Sinirleri gevşeterek hem ruhsal hem de fiziksel olarak kişinin rahatlamasını sağlar. Aynı zamanda beynin çalışmasını uyararak bilişsel gelişime katkı sağlar. Hafızayı güçlendirerek, ileride oluşabilecek bunama hastalığını önler.
Biberiye çayı hazımsızlık, gaz problemi ve kabızlık gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir.
Soğumuş haldeki biberiye çayı ile gargara yapıldığında diş ve diş eti sağlığını korumaya yardımcı olur. Ağız içindeki mikropları yok eder. Ağız kokusunu gidererek ferahlık hissi verir.
Bakterilerin sebep olduğu birçok hastalığın tedavisine yardımcı olur.
Biberiye bitkisinin idrar söktürücü özelliği vardır. Bu nedenle zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.
Biberiye Zararları
Aşırı olmamak kaydıyla tüketildiğinde birçok hastalığa faydası olan biberiye, aşırı miktarda tüketilirse yan etkilerin oluşmasına neden olabilir. Ayıca aromaterapide de kullanılan biberiye yağı aşırı güneşe maruz kalınca bozulabilir. Bu nedenle biberiye yağını muhafaza ederken dikkatli olunmalıdır. Hamile bayanlar ise biberiye bitkisinin kullanımı ile ilgili doktoruna danışmalıdır.
Biberiye Çayı
Biberiye çayının yapılışı hemen hemen diğer bitki çaylarıyla aynıdır. Önce 1 çay kaşığı kadar kurutulmuş biberiye yaprağı, 1 bardak kaynar suya atılır. Daha sonra üstü kapatılıp yaklaşık 10 dakika demlenmeye bırakılır. Demlendikten sonra süzülür ve hazır hale gelir. Çayın tadı hoşunuza gitmezse içine bal atarak da tüketebilirsiniz.
Biberiye Yetiştirilmesi
Biberiye bitkisi güneşli ve havadar yerleri sevmesine karşın, serin yerlerde de rahatlıkla yetişebilir. Toprak konusunda da çok seçici değildir fakat kumlu toprak yetişmesi için daha uygundur. Kendiliğinden de rahatlıkla yetiştiğinden, yetiştirilmesi gayet kolaydır. Bahçede yada evde bir saksıda yetiştirilebilir. Biberiyenin çoğaltılması tohumla yada çelikle olur. Çelikle çoğaltma en fazla tercih edilen yöntemdir. Çeliği suya koyup filizlenmesini sağlayın. Yaklaşık 2-3 hafta sonra kök saldığını göreceksiniz. Ve artık toprağa dikmeye hazır hale gelmiştir. Bitkiye iyi bakmak da bitkinin gelişimi için çok önemlidir. Dikkat edilecek hususlardan biri sulamadır. Yazın 2-3 günde bir sulamak gerekir. Sulamalar arasında toprak hafif kurumalıdır. Çok kuru toprak veya çok ıslak toprak biberiyenin gelişimi için zararlıdır. Kışın sulama azaltılmalıdır. Gelişim döneminde gübreleme de bitkinin gelişimini olumlu etkileyecektir. Biberiye için mineral içeren gübre kullanılması faydalı olacaktır. Bitkinin etrafında oluşan yabancı otları temizlemek ve bitkiye şekil vermek amacıyla budama da yapılmalıdır. Budama yapılırken çiçeklenme dönemi değil, kış yada ilkbahar mevsimleri tercih edilmelidir.